Trikala Square Competition (3rd Prize)

The proposal for the redesign of the two central Squares in the city of Trikala, treats public space as a dynamic, continuous and multiple field. Inside this field one can find spatial events that differentiate it and define its character. Events that take the form of rectangular shapes of different materiality and are ‘floating’ within the greater space of the square; they function as ‘islands’ within the ‘sea’ of the active public space of the city. The islands attract activities and encourage people to stop and spend time in them. They are defined by their materiality: they are subdivided and partitioned geometrically with the resulting shapes representing different pieces of marble, in many case of different type and color.

Therefore the proposal is defined by those three directions: public space as a field, spatial events as islands of activity, and the subdivision of materiality. Those three directions are meeting the reality of the city of Trikala and interact with it: the two squares form the heart of the city and – always in relation to the river – its main public space. Therefore it is here that a large array of activities has to find its place: from resting corners to spaces that should be able to host important collective moments of the life of the city.

At the same time, the space that they occupy is not empty or neutral. It already has a character which is defined to a large extent by the presence of large, numerous trees that create a special condition while offering shade. The proposal takes into account those facts and creates different conditions in the two squares in order to complement each other so as the project to be able as a whole to cover the many different situations that are needed. At the same time, the different character of the two squares is achieved through the repetition of specific gestures that add ‘readability’ and underline the fact that the two squares are part of the same proposal and are meant to function together. Therefore the different functions and the different main material is countered by a common geometric language, design details and local materiality.

The first square, Iroon Politechniou, being the main square of the city is assigned with a clean urban character. At the same time, existing trees stay in their place. The urban character however is achieved through continuous hard floors and an understanding of the square as an uninterrupted surface. To further enhance that approach and in line with the understanding of public space as a field, the proposal understand as the square the whole space between the three elevations and the river, including the streets. The concept of the field therefore is applied to all of the available open space.
The second square, Ethnikis Antistaseos, obtains a more informal and relaxed character. The cobblestone is replaced my grass and earth which create again the sea for the marble islands to float within. At the same time the level of the square in lowered as it approaches its southwest edge and the river in order to provide unobstructed access to the water and make it part of the public space.

H πρόταση για τον ανασχεδιασμό των πλατειών Ηρώων Πολυτεχνείου και Εθνικής Αντιστάσεως αντιμετωπίζει το δημόσιο χώρο των δύο πλατειών ως ένα δυναμικό και συνεχές πεδίο. Μέσα σε αυτό δημιουργούνται χωρικά συμβάντα τα οποία το διαφοροποιούν τοπικά και του δίνουν χαρακτήρα. Τα συμβάντα αυτά, που στη χωρική τους έκφραση παίρνουν τη μορφή ορθογωνίων παραλληλογράμμων διαφορετικής υλικότητας, αιωρούνται μέσα στον ευρύτερο χώρο˙ λειτουργούν ως ‘νησιά’ μέσα στη ‘θάλασσα’ που συνιστά ο ενεργός δημόσιος χώρος της πόλης. Τα ‘νησιά’ αυτά έλκουν τις δραστηριότητες και ευνοούν τη στάση σε αντίθεση με τους χώρους κίνησης που μπορεί να παραλάβει η πλατεία στην πιο γενική της μορφή. Εσωτερικά, τα νησιά των δραστηριοτήτων καθορίζονται από την υλικότητά τους: Υποδιαιρούνται και χωρίζονται γεωμετρικά, με τα σχήματα που προκύπτουν να ορίζουν πλάκες μαρμάρου, κατά περίπτωση διαφορετικού χρωματισμού και τύπου.

Αυτές οι τρεις κατευθύνσεις, του δημόσιου χώρου ως πεδίου, των χωρικών συμβάντων και της υποδιαίρεσης της υλικότητας, έρχονται να συναντήσουν την πραγματικότητα της πόλης των Τρικάλων και να συνδιαλλαγούν με αυτή: Οι πλατείες Ηρώων Πολυτεχνείου και Εθνικής Αντιστάσεως αποτελούν, μαζί με την πλατεία Ρήγα Φεραίου, την καρδιά των Τρικάλων και συγκροτούν, πάντα σε σχέση με το ποτάμι, τον βασικό δημόσιο χώρο της πόλης. Σε αυτό τον χώρο πρέπει να βρουν την έκφρασή τους μία σειρά από δραστηριότητες των κατοίκων την πόλης, που καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα: από χώρους ανάπαυσης και στάσης μέχρι χώρους που θα έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν σημαντικές στιγμές της ζωής της πόλης, όπως εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις.

Την ίδια στιγμή, ο χώρος που καλύπτουν δεν είναι ένας κενός ή ουδέτερος χώρος. Έχει ήδη ένα χαρακτήρα, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από την ύπαρξη πολλών και ιδιαίτερα μεγάλων δένδρων που δημιουργούν μία ιδιαίτερη συνθήκη και παράλληλα προσφέρουν, ιδιαίτερα την άνοιξη και το καλοκαίρι, σκιά και δροσιά στους κατοίκους. Η πρόταση παίρνει υπόψη της όλα αυτά τα δεδομένα και δίνει διαφορετικό χαρακτήρα και λειτουργίες στις δύο πλατείες με στόχο η μία να συμπληρώνει την άλλη και μαζί να μπορέσουν να καλύψουν το μεγάλο φάσμα αναγκών που χρειάζεται να ικανοποιήσουν. Ταυτόχρονα όμως, ο διαφορετικός τους χαρακτήρας προκύπτει μέσα από επαναλαμβανόμενους και στις δύο πλατείες χειρισμούς που προσδίδουν αναγνωρισιμότητα και ταυτόχρονα υπογραμμίζουν το γεγονός ότι οι δύο πλατείες αποτελούν κομμάτι μίας πρότασης και έχουν στόχο να λειτουργούν μαζί. Η διαφορετικότητα των χρήσεων και του βασικού υλικού ενοποιείται και συγκροτείται από τη γεωμετρική γλώσσα, τις σχεδιαστικές λεπτομέρειες και την υλικότητά τους.

Η πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου, ως η βασική πλατεία της πόλης, αποκτά έναν καθαρό, αστικό χαρακτήρα. Η αστικότητα επιτυγχάνεται μέσα από τα συνεχή σκληρά δάπεδα, και την αντιμετώπιση της πλατείας ως μίας ομοεπίπεδης επιφάνειας. Ενισχύοντας αυτή την προσέγγιση αλλά και σε συνέπεια με την αντίληψη του δημόσιου χώρου ως πεδίο, ως πλατεία γίνεται αντιληπτός ολόκληρος ο χώρος ανάμεσα στα τρία μέτωπα των πολυκατοικιών και το ποτάμι, συμπεριλαμβανομένων και τον δρόμων. Ο κυβόλιθος γίνεται η θάλασσα μέσα στην οποία βρίσκουμε τα μαρμάρινα νησιά. Κάποια από τα ορθογώνια-νησίδες αποκολλούνται από το έδαφος και σχηματίζουν στέγαστρα.
Η πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως από την άλλη, αποκτάει έναν πιο ‘ανεπίσημο’, οικείο χαρακτήρα. Ο κυβόλιθος αντικαθίσταται από μαλακά δάπεδα: πατημένο χώμα και γρασίδι δημιουργούν εδώ τη θάλασσα που περιβάλλει τις νησίδες συμβάντων, οι οποίες όμως διατηρούν το χαρακτήρα τους. Ταυτόχρονα, η πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως στη Νοτιοδυτική πλευρά της υποβαθμίζεται σταδιακά έτσι ώστε να συναντήσει τελικά το ποτάμι και να το κάνει και αυτό ενεργό στοιχείο της πλατείας και του δημόσιου χώρου της πόλης γενικότερα. Οι νησίδες των συμβάντων, όσο πλησιάζουν το Ληθαίο ποταμό κατεβαίνουν χαμηλότερα έτσι ώστε κάποιος να μπορεί να κατέβει ομαλά μέσω αυτών στην όχθη του.