Eleftherias Square

EN

The proposal for the reconstruction of Eleftherias square in the centre of Thessaloniki intends to reveal the historical character of the place and to offer a flexible interactive space for the support of a wide variety of events and activities.
The main design strategies are, on one hand, to use the theme of ‘the gateway to the city centre’ as the main narrative of the study that connects the different architectural elements and, on the other hand, to apply a sequential process in the design development according which the different fields of interest are not classified hierarchically but taken all into account through continuous adjustments and transformations.
The final outcome reflects most of these interests and suggests new unanticipated functionalities. The result is an open space that is characterised by a diagonal axis that connects Nikis avenue and Ionos Dragoumi street. This axis accepts most of the pedestrian movements and distinguishes the square into two major areas. The northern area has the atmosphere of an urban park with pathways, benches, rest areas, and points of social interaction. It is protected from the traffic and the city noise by a thick network of plantations. The southern area highlights the historical character of the square. Its design is based on the use of a lowered level to create an enclosed space that is partially sheltered by an open accessible deck. Parts of this space include equipment that can be used for outdoor projections, exhibitions, and other cultural activities. This area opens up the views to the sea. Its shape and other architectural arrangements, which include a floating deck and big sitting places, invite the pedestrians of Nikis avenue and direct them to the historical city centre of Thessaloniki.

GR

Η βασική πρόθεση της προτεινόμενης αρχιτεκτονικής μελέτης είναι η αποκατάσταση του χαρακτήρα της πλατείας ελευθερίας ως ‘πύλη’ του ιστορικού κέντρου της πόλης που συνδέει το λιμάνι και την παλιά παραλία με τους εμπορικούς χώρους. Σε λειτουργικό επίπεδο, επιδιώκεται η δημιουργία ενός ανοικτού, διαδραστικού και πολυλειτουργικού δημόσιου χώρου που ο επισκέπτης θα βιώνει μέσα από διάφορες δραστηριότητες τις οποίες θα φιλοξενεί. Επιζητείται, η ενίσχυση της υφιστάμενης φύτευσης και η συμβολή της στη δημιουργία μιας ιδιαίτερης ατμόσφαιρας που να συνδυάζει την αστικότητα με μεγάλα ποσοστά πρασίνου. Οι προθέσεις περιλαμβάνουν την αναζωογόνηση της εμπορικής δραστηριότητας της περιοχής και τη γενικότερη μορφολογική αναβάθμιση της πλατείας, με καταλύτη την ανάδειξη της ιστορικότητας.
Οι προαναφερθείσες αρχιτεκτονικές προθέσεις συνιστούν μια σχεδιαστική πρόκληση καθώς η εκπλήρωσή τους απαιτεί ρυθμίσεις σε διάφορα επίπεδα επεξεργασίας. Άλλες στην κλίμακα της πόλης, όπως των διευθετήσεων της κυκλοφορίας, άλλες στο επίπεδο των προγραμματικής οργάνωσης, άλλες στο επίπεδο των βιοκλιματικών προβλέψεων, και άλλες στη μικροκλίμακα της υφής και των υλικών. Κάποιες μάλιστα από τις προθέσεις υλοποιούνται από αντιθετικές ρυθμίσεις. Για παράδειγμα, η τόνωση της εμπορικής δραστηριότητας ίσως να οδηγεί σε μεγάλους ελεύθερους χώρους, ενώ η ενίσχυση του πρασίνου συνεπάγεται μεγαλύτερες περιοχές φύτευσης.
Για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, η προτεινόμενη μελέτη βασίζεται σε δύο στρατηγικές σχεδιασμού οι οποίες καθορίζουν τις συνθετικές αρχές της. Η κύρια στρατηγική αφορά στην ανάδειξη του συμβολικού χαρακτήρα της πλατείας ως ‘πύλη της πόλης’ σε κεντρικό θέμα της πρότασης που ενοποιεί και συσχετίζει τις επιμέρους σχεδιαστικές επιλογές. Η δεύτερη αφορά στον τρόπο με τον οποίο επιλύονται οι απαιτήσεις στο πλαίσιο των διαφόρων επιπέδων επεξεργασίας. Αυτό γίνεται με διαδοχική διευθέτηση των ρυθμίσεων, έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις που προκύπτουν κάθε φορά, χωρίς ωστόσο να υπάρχει μια ιεραρχημένη κατανομή. Οι ρυθμίσεις στο πλαίσιο ενός επιπέδου επεξεργασίας παίρνουν υπόψη αυτές που έχουν προηγηθεί και οι αντιθέσεις αποφεύγονται με μετατοπίσεις ή μετασχηματισμούς ώστε το αποτέλεσμα να ικανοποιεί στο μέγιστο βαθμό το σύνολο των απαιτήσεων.
Ο γενικότερος στόχος είναι να προκύψει ένας υβριδικός τόπος ο οποίος, χωρίς να έχει μια άμεση αντιστοίχηση της τελικής μορφής με τις αρχικές προθέσεις, θα παραμένει φιλικός για ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων. Ένα παράπλευρο προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι να αναδυθούν νέες λειτουργικότητες μέσα ακριβώς από τους διαδοχικούς μετασχηματισμούς.
Η συνολική κατάληξη αυτών των στρατηγικών είναι ένας ανοικτός και ευέλικτος χώρος ο οποίος χαρακτηρίζεται από ένα διαγώνιο άξονα, από την παλαιά παραλία προς την Ίωνος Δραγούμη. Ο άξονας αυτός αποτελεί την ‘πύλη της πόλης’ από τη θάλασσα. Παραλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των κινήσεων και διαχωρίζει την πλατεία σε δύο περιοχές που με τη εξελικτική επεξεργασία τους αποκτούν διαφορετικό χαρακτήρα. Η βόρεια περιοχή, προς τη Μητροπόλεως, έχει εντονότερα αστικά χαρακτηριστικά με διαδρομές κίνησης και πολλά σημεία συνάντησης και καθιστικών. Έχει πυκνή φύτευση που προστατεύει και υποστηρίζει αυτό το χαρακτήρα. Η νότια περιοχή αναδεικνύει την ιστορικότητα της πλατείας. Περιλαμβάνει θέσεις ενημέρωσης και πληροφόρησης και χαρακτηρίζεται από σημεία θέασης προς τον περιβάλλοντα χώρο και τη θάλασσα και ανοικτές περιοχές καθιστικών.

>>info:
design:	Nikos Dimtsas, Dimitris Gourdoukis, Kiki Ilousi, Stamatis Kiraleos, Maria Prassa, Stavros Vergopoulos.
date:	2013
publications:	— Panel Layout for Competition v.2 Seoul: DAMDI Publishing Co., 2016.
exhibitions:	— Exhibition of architectural competitions for Thessaloniki, Ionian Bank building, Thessaloniki, Apr. 4-14 2014.